یولداشلار

در حالي كه كشتار با شدت و ضعف در محلات مختلف شهر و استان ادامه داشت هنوز گروههاي مختلفي از دمكرات‌ها، بصورت پراكنده مقاومت مي‌كردند و صداي تيراندازي همچنان تا شب ادامه داشت. گروهی از فدائیان در مدرسه فردوسی سنگر گرفته همچنان به مدت دو شبانه روز مقاومت کردند سرانجام چون فشنگ­هایشان تمام گردید خودشان را به چاه مدرسه انداختند و کشته شدند آخرين دسته از فدائيان که پنج نفربودند در بالای «ارگ»تاریخی پناه گرفته بودند، وقتي فشنگ‌شان تمام ‌شد براي اين‌كه زنده بدست دشمن نيفتند خويشتن را از بالاي ارگ به زمين ‌انداختند... یولداشلار...

تاریخ مجموعه ایی از حوادث جزیی و تکه تکه است که فقط یکبار اتفاق افتاد ه اند و تکرار نشدنی هستند مثلا محمدعلی شاه فقط یکبار مجلس را به توپ بسته است اگر بعدا هم مثلا مجلس ایران به توپ بسته شود این متفاوت است و یک مجلس دیگربا توپهای متفاوت است. یا درست است که دوبار جنگ جهانی اتفاق افتاده اما عین هم نیستند هر کدام متفاوت هستند.از این چه نتیجه ایی می خواهیم بگیریم؟ نتیجه می گیریم که:

یولداشلار...

اما اینجا در شعله­های آتش در ظلمت جایی که جوانی را سهمی جز تباهی نیست ما هرگز از پا نمی­نشینیم و می­ایستیم زیر بارش مدام مصائب. و ما ایمان داریم به روز جزا و به عقوبت هر لحظه و نیک آگاهیم که از ما بی گناهتر کس نیست و از ما سربلندتر و دل شکسته تر                            آنا آخماتووا مأمورين‌ كميته ‌مشترك‌ چون‌ آن­ها را شناخته بودند و احتمال‌ ناپديد شدن‌ آنان‌ را مي‌دادند، در نتیجه، فرصت را از دست ندادند و در آغاز، در ميدان ‌شهناز به‌ شيرين‌ معاضد حمله‌ور شدند. شيرين‌ معاضد با خوردن‌ سيانور خودكشي ‌کرد. مرضيه‌ نيز در ميدان‌ شاه‌، كوچه‌ شترداران‌ مورد يورش‌ واقع‌ مي‌شود و در ساعت‌ 10 روز جمعه‌ ششم‌ ارديبهشت‌ماه‌ 1353ش‌ در محاصره‌ مأموران‌ با بلعيدن‌ سيانوري‌ كه‌ در دهان ‌داشته‌، خودكشي‌ مي‌كند.سيانور دهانش‌ را سوزانده‌ و چهره‌ي‌ زيبايش‌ را چنان‌ دگرگون ‌كرده‌ بود كه‌ اثري‌ از آن‌ زيبايي‌اش‌ نمانده‌ بود.... یولداشلار...

گوساله سامری قدرت اگر خود را از هر گونه نقد و انتقاد مستغنی داند به ناچار سرانجام برزمین خواهد خورد...

 گویند یکی از ملوک، شامگاهی به دهی در آمد. خروسی در آن وقت فریاد کرد. ملک این حال را به شگون بد گرفت و دستور قتل همه خروسها را داد. چون وقت خفتن در رسید، گفت: «باید که مرا وقت بانگ کردن خروس بیدار کنید.» گفتند: ملک سلامت، پادشاه در این ده حتی یک خروس باقی نگذاشته، این آرزو چون میسر شود؟

یولداشلار...

                                  آذربایجان را می ماند                                  سخت و صبور و سترگ                                       ...                                   آزاد آزادی ستان                                    اما زندانی زمان                                     آذربایجان را می ماند                                     انبوهه خاطره و یادگار                                    از شهید و زنده                                     بندی و رها                                     و پیدا و پنهان                                    آری به تمامی آذربایجان می ماند                                                  (سیاوش کسرایی)   لقب ارباب و خان معمولا در فرهنگ آذربایجانی پلید و منفور است و یادآور شلاق ، زمین خواری و مترادف با تعدی به عرض و ناموس رعایا و دزدیدیدن دسترنج آنهاست...اما نوع دیگری از «خان» هم است که نه از قلب مالکیت زمین بلکه از قلب مالامال از عشق توده های مردم بیرون می آید که گویی دستان نامرئی توده مردم، آنرا بر تارک قهرمانانش حک میکند و چنان عمیق است که مانند آن خان یولداشلار...

قبل از این بخاطر تحقیقات ارزشمندی که مرادی مراغه ای که در مورد فرقه دمکرات آذربایجان انجام داده بودند به عنوان فرقه شناس به شمار می آمدند اما اخیرا کتاب جدید ایشان با عنوان: سالهای زخمی : تاریخ جنگهای ایران و روسیه که در تعدادی اندک و محدود در ایران منتشر شده برای علاقمندان به این برهه از تاریخ ایران و آذربایجان کتابی ذیقیمت و منبعی ارزشمند است. برخورداری و استفاده محقق از منابع بسیار غنی غیرایرانی اعم از روسی، انگلیسی و ترکی اسلامبولی و آذربایجانی مخصوصا اسناد آکاک موجب شده است که برای اولین بار اطلاعات گرانسنگی در این برهه از تاریخ ایران ارائه گردد که قبل از این در هیچیک از منابع تاریخی فارسی زبان وجود نداشته است... اما شاید رقت انگیزترین فصلها ، آخرین فصل باشد که به تلاشهای بی حاصل و جانکاه شاهزاده ایرانی، عباس میرزا و قایم مقام فراهانی در دارالسلطنه تبریز جهت نوسازی ایران میپردازد دو انسان به مثابه وجدان بیدار ایرانی در آن عصر تاریک به هر دری سر می زنند پژواکی در خور نمی یابند عباس میرزا قهرمان بی نظیرتاریخ این دوره پس از تحمل زخم تحقیر حاصل از شکست و اشغال پایتختش تبریز و حتی حرم یولداشلار...